Obszar obejmujący granice powiatu krośnieńskiego był niemym świadkiem wielu ciekawych wydarzeń. Położenie, walory przyrodnicze i hydrograficzne, a przede wszystkim rola polityczna wyryły wyraźnie piętno na jego rysach.
Po raz pierwszy człowiek stanął na tej ziemi ponad 10 000 lat temu. Był to zapewne pierwotny myśliwy, którego już wtedy przyciągnęła natura. Jednak wtedy główną zdobyczą były renifery. Około roku 500 p.n.e. ziemie te najechali Scytowie, wojownicy pochodzenia irańskiego. W VII – VIII w. w dorzeczu rzeki Odry zaczął umacniać się żywioł Słowiański. Tereny dzisiejszego powiatu znalazły się pod wpływem trzech wielkich plemion Słowiańskich. Zachodnia część – Łużyczan, południowa – Dziadoszan, a północna – Polan. Zaczęły powstawać silne grody oraz powiązane z nimi ośrodki handlu i rzemiosła. Doceniono strategiczną rolę przeszkód jakimi były: Odra, Bóbr, Nysa, ogromnych i trudnych do przejścia puszcz. Najważniejszą rolę odegrało Krosno, które strzegło granic przed najazdami obcych możnowładców. To ono broniło dróg do państwa Polan, a później Polski. I mimo, że niemal zawsze było zdobywane, spełniało swój cel zasadniczy – opóźniało marsz przeciwników, władców Niemiec. Gdy Krosno pełniło rolę warowni, Gubin stał się ważnym ośrodkiem gospodarczym. Położenie zmuszało kupców podążających z Wielkopolski w kierunku Łużyc i Niemiec do podążania przez obszar Środkowej Odry. Lata konfliktów, klęsk żywiołowych i epidemii przeplatały się z okresami gospodarczej prosperity. Mieszkańcy oferowali bogactwa zamieszkiwanych przez nich ziem: ryby, owoce lasu, drewno, zwierzęta i wyrób który rozsławiał oba miasta, wyśmienite wino. Obok siebie, w pokojowej koegzystencji żyli Polacy, Niemcy i Żydzi.
W 1138 r. w wyniku podziału dokonanego przez Bolesława Krzywoustego, tereny dzisiejszego powiatu krośnieńskiego przypadły w udziale Władysławowi Wygnańcowi i późniejszym jego spadkobiercom. Największy rozwój, regionu nastąpił na początku XIII w. Pod panowaniem Henryka Brodatego, który zmarł na krośnieńskim zamku w 1238 r. Śmierć tego ambitnego księcia spowodowała, że ziemi Środkowego Nadodrza zostały rozdarte przez kilku sąsiednich władców. Gubin i okoliczne wsi dostały się pod panowanie margrabiego Miśni Henryka Illustrisa, a Krosno i Bobrowice z przylegającymi ziemiami stały się pod koniec XIII w. na krótko własnością arcybiskupstwa magdeburskiego. W wyniku konfliktów, targów i powiązań gospodarczo – politycznych niemal co kilkadziesiąt lat ziemia krośnieńsko – gubińska zmieniała swego właściciela. Na początku XIV w. część ziem z Krosnem przypadła w udziale śląskim książętom (m.in. Henrykowi VI, Ruprechtowi Legnickiemu i Wacławowi Krośnieńskiemu), natomiast Gubin przeszedł w ręce Askończyków i Wittelsbachów.
W niespokojnym XV w. nastąpiły nowe zmiany i nastali nowi panowie. Brandenburczycy opanowali Krosno, Bytnicę i Bobrowice, natomiast mieszkańcy Gubina zostali poddanymi królów czeskich. Kolejne dwa stulecia – XVI i XVII okazały się niezwykle dramatyczne. Następowało wyludnienie niektórych wsi, a także miast, spowodowane nasileniem klęsk żywiołowych i epidemii. Zdarzały się nawet niespotykane współcześnie trzęsienia ziemi.
W drugiej połowie XVII w. nastąpiło ożywienie gospodarcze i umysłowe. Spowodowane to było rozwojem szlaków handlowych, względnym spokojem i napływem innowierców, m.in. wypędzonych z Polski Arian (1667 r.). Zaczęły powstawać huty żelaza, kwitło sukiennictwo
i tkactwo. Renesans przeżywało podupadłe winiarstwo. A rangę miast podnosiło funkcjonowanie mennic, np. w Gubinie, w którym bito monetę dla Augusta II.
Położenie ziem powiatu krośnieńskiego w granicach ekspansywnych Niemiec spowodowało, że przez kilka wieków obszar ten przemierzyły niezliczone zastępy wojsk, które najczęściej pozostawiały po sobie śmierć, ruiny i zgliszcza. W najdawniejszych czasach byli to wojowniczy Scytowie, później Niemcy, Czesi, Wieleci, Husyci, Szwedzi, Rosjanie, Francuzi. Dla obrony ludności i ze względów strategicznych już od 18 stulecia zaczęto lokować na tym terenie jednostki wojskowe. Tradycje wojskowe są wciąż żywe w regionie, mimo likwidacji większości jednostek.
W wyniku konfliktów Krosno Odrzańskie stało się w 1740 r. centralną częścią wielkiego
i wpływowego państwa prusko – brandenburskiego. Zgodnie z ustaleniami Kongresu Wiedeńskiego (1815 r.) cały obszar stał się częścią państwa pruskiego (dotychczas Gubin należał do Saksonii). XIX w., który przyniósł triumf pruskiego militaryzmu stał się okresem rozwoju gospodarczego, a zwłaszcza przemysłowego terenów nadodrzańskich. Powstała sieć dróg (lata 20– te) i linii kolejowych. Mieszkańcy Beutnitz (Bytnica), Bobersbergu (Bobrowice), Messow (Maszewo) już w roku 1846 mogli dojechać bezpośrednią linią kolejową do Breslau (Wrocławia). Obok przemysłu odzieżowego rozbudowywano huty metali i szkła, eksploatowano złoża torfu. Niemal w każdej większej miejscowości funkcjonowały młyny, tartaki i gorzelnie. Szczególnie dynamicznie rozwijał się Gubin, który w najlepszym okresie miał ponad 45 000 mieszkańców i własną linię tramwajową. Mieszkańcy tych terenów zyskiwali międzynarodową sławę. Należeli do nich – kanclerz Niemiec Leo von Caprivi i architekt, twórca Opery berlińskiej, Georga WenzeslausaKnobelsdorffa oraz poeta Alfred Henschke.
Czas II wojny światowej przyniósł ogromne zniszczenia. Szczególnie duże straty poniosły miasta nadodrzańskie. W przypadku Gubina spowodowane były zaciekłymi walkami, zwłaszcza o tzw. Wzniesienia gubińskie. Drugie z miast zdewastowały wkraczające oddziały radzieckie. Wojska niemieckie zostały wyparte z terenów powiatu w kwietniu 1945 r., a już
w maju tego samego roku zaczęły tworzyć się zalążki polskiej władzy. Pierwszym powojennym Starostą został Józef Kaseja. Przez kilka lat funkcjonowały obok siebie powiaty: gubiński
i krośnieński, które w latach 60 – tych scalono. Reforma administracyjna z roku 1975 na niemal ćwierć wieku zlikwidowała ten szczebel administracji. Powiat w swym dzisiejszym kształcie powstał 1 stycznia 1999 r.
Okres powojenny to powolny, ale systematyczny rozwój miast i wsi ziemi krośnieńsko gubińskiej. W gminach wiejskich rozwijały się spółdzielnie rolnicze i drobne rzemiosło
w miastach przemysł metalowy, lekki i przetwórstwo. Następował powolny wzrost liczby ludności. Rok 1989 przyniósł wiele zmian, które na trwałe zmieniły strukturę i gospodarkę regionu. Szansę na ponowny dynamiczny rozwój stwarzają czynniki, które tak wspaniale wykorzystali dawni mieszkańcy tych ziem. Szansą i atutem powiatu jest jego przygraniczne położenie, bliskość dużych aglomeracji miejskich, ogromne zasoby naturalne, zwłaszcza lasy
i rzeki. Wszystkie te walory oraz niezwykła serdeczność i gościnność zamieszkujących te ziemie ludzi pozwala z nadzieją spoglądać w przyszłość.