Przyroda Powiatu
Powiat Krośnieński — naturalnie wyjątkowy
Od puszczy po dolinę Odry — zanurz się w krajobrazie pełnym życia i historii.
Powiat Krośnieński to żywy organizm — miejsce, w którym lasy, jeziora, rzeki i chronione obszary tworzą harmonijną mozaikę krajobrazową. Tutaj historia splata się z przyrodą, a mieszkańcy i turyści mogą doświadczać spokoju, ciszy i jej zróżnicowanego piękna. Zapraszamy do odkrycia najważniejszych walorów przyrodniczych regionu — tych dobrze znanych i tych bardziej skrytych.
Szybka nawigacja
Lasy - zielone serce regionu
Lasy stanowią aż 62 % powierzchni powiatu.
To ogromne bogactwo — ponad 83 600 ha terenów leśnych w powiecie.
Wśród drzew dominują dęby, buki, olsze i sosny, a lokalne lasy często objęte są ochroną w formie pomników przyrody — w powiecie uznano aż 83 twory przyrody ożywionej (głównie wiekowe drzewa lub ich aleje).
Jednym z bardziej znanych pomników jest wiąz rosnący w Komorowie — mający około 450 lat, wysokość 30 m i obwód 710 cm.
Lasy nie są tu jedynie tłem — są przestrzenią życia dla licznych gatunków dzikiej fauny, przystanią dla ptaków i inspiracją dla turystów.
Chronione obszary i parki krajobrazowe
Gryżyński Park Krajobrazowy
Jeden z klejnotów przyrodniczych powiatu, o powierzchni ok. 27,55 km².
Park leży w granicach gmin Krosno Odrzańskie i Bytnica oraz fragmentach sąsiednich powiatów.
Charakterystyczne cechy tego terenu to:
wysokie zalesienie — aż 86,6 % powierzchni parku pokrywają lasy
urozmaicona rzeźba terenu — formy polodowcowe: doliny, wąwozy, esker, kemy i kotły lodowcowe
bogactwo wód — zarówno jeziora postglacjalne (np. Jezioro Jelito o głębokości 36,6 m), jak i liczne źródła i mniejsze zbiorniki wodne
mokradła, torfowiska, tereny wilgotne z rzadkimi gatunkami roślin — m.in. rosiczki, borówki, bagno i roślinność bagienna
ochrona dla dzikich zwierząt: występują tu bobry, wydry, żurawie, ptaki wodne, w tym bielik — a obszar parku stanowi również ostoję dla gatunków chronionych
w parku działa ścieżka przyrodnicza (ok. 7,5 km), oznaczona symbolem zielonego listka, z dziesięcioma przystankami edukacyjnymi, która prowadzi przez najciekawsze fragmenty terenu (doliny, wąwozy, jeziora, źródła)
liczne pomniki przyrody: cztery aleje dębowe oraz pojedyncze drzewa (głównie dęby) z obwodami 180–400 cm
Gryżyński Park to świetny dowód, że przyroda potrafi być różnorodna, dzika i dostępna jednocześnie.
Krzesiński Park Krajobrazowy
Drugi chroniony park krajobrazowy częściowo obejmujący teren powiatu (gminy Gubin i Maszewo).
Charakteryzuje się terenami nadrzecznymi (doliną Odry), łąkami i pastwiskami zalewowymi, łęgami wierzbowo-olszowymi oraz dużymi koloniami bociana białego.
Park stanowi ważną ostoję dla ptaków wodnych i błotnych.
Rezerwat przyrody “Dębowiec”
Położony na obszarze Nadleśnictwa Gubin, rezerwat obejmuje ok. 9,39 ha.
Utworzony w 1984 roku w celu ochrony starodrzewu dębowego oraz stanowisk chronionych owadów, m.in. jelonka rogacza i kozioroga dębosza.
Na terenie rezerwatu przeważają dąbrowy kwaśne (dominują dąb bezszypułkowy w wieku ponad 250 lat) oraz fragmenty boru sosnowego
Inne formy ochrony
Woda - rzeki, jeziora, mokradła
Powiat Krośnieński cechuje się niezwykle bogatą siecią wodną:
Rzeki główne: Odra i Nysa Łużycka (przez część powiatu)
Jeziora: około 30 jezior występujących w granicach powiatu
Rzeki, rzeczki i kanały: 3 rzeki, 29 rzeczek i aż 15 kanałów wodnych. Te liczne ciągi wodne tworzą sieć korytarzy ekologicznych, sprzyjających migracji organizmów i różnorodności biologicznej.
Jeziora posiadają różne głębokości, charaktery, a wiele z nich otoczone jest fragmentami torfowisk lub wilgotnych łąk. Doliny rzeczne, zwłaszcza Odry, mają fragmenty rozlewisk, starorzeczy, nadrzecznych lasów łęgowych i torfowisk, co podnosi ich walory krajobrazowe i przyrodnicze.
Fauna i flora — mieszkańcy przyrody
Powiat Krośnieński to nie tylko krajobrazy — to miejsce życia dzikiej przyrody.
W lasach, nad wodami i w mokradłach można spotkać:
Bobry, wydry, które żyją w korytach rzek i dopływach.
Ptaki chronione i wodne: żurawie, bociany (biały i czarny), orły bieliki, kormorany.
Nieliczne stanowiska żółwia błotnego.
W rezerwacie Dębowiec ochronione są owady: jelonek rogacz, kozioróg dębosz.
W Gryżyńskim Parku występują zwierzęta takie jak: dziki, sarny, lisy, borsuki, tchórze, a także gatunki mniej oczywiste: miejsca lęgowe dla ptaków wodnych, mokradłowe rośliny, storczyki, mchy i paprocie w wilgotnych zakątkach.
Różnorodność roślinna obejmuje lasy dębowe, buczyny, olsze, torfowiska, mechowiska, roślinność wodną i bagienną, rzadkie gatunki suchych muraw i lokalne endemity.
Krajobrazy, klimat i warunki środowiskowe
Powiat Krośnieński leży w strefie klimatu umiarkowanego, z łagodnymi zimami i ciepłymi latami. W takiej strefie roślinność rozwija się bujnie, a mikroklimat w terenach leśnych sprzyja czystemu powietrzu i przyjemnemu wypoczynkowi.
Wyjątkowa wartość krajobrazowa to doliny rzeczne — szczególnie Odry — z rozległymi rozlewiskiem, łęgami, starorzeczami, skarpami i widokami. Krajobraz regionu tworzy kontrast między gęstymi lasami a otwartymi przestrzeniami wodno-rolniczymi, łąkami i polami.
W powiecie spotykamy też formy geologiczne i geomorfologiczne dziedzictwa polodowcowego — w Gryżyńskim Parku: doliny wklęsłe, kemy, esker, kotły polodowcowe, źródła i wąwozy.
Enoturystyka i walory kulturowe jako część przyrodniczego pejzażu
Powiat Krośnieński łączy naturę z lokalną kulturą i tradycją. Region jest znany z rozwoju winnic – obecnie działa kilka winnic lokalnych, produkujących wina musujące i wina spokojne.
W Krosnie Odrzańskim odbywa się co roku Festiwal Wina Musującego, co podkreśla, że tradycje winiarskie są także elementem turystyki lokalnej i promocji regionu.
Ponadto, urokliwe krajobrazy łączą się z dziedzictwem architektonicznym — zabytki, stare drogi, kamienice i zamki (np. Zamek Piastowski w Krośnie) stanowią tło dla wypraw przyrodniczych.